Najveća masovna grobnica u Republici Srpskoj otkrivena je u Mrkonjić Gradu, nakon proteklog rata. Iz nje je ekshumiran 181 borac i civil, koji su zvjerski ubijeni u napadu Hrvatske vojske, tzv. Armije BiH i HVO-a na ovu zapadnokrajišku opštinu. Stanovnici te opštine i danas sa tugom pričaju da su tada zatekli stravične prizore i da za te zločine još niko nije odgovarao.

Predsjednik Skupštine opštine Mrkonjić Grad Stevica Eremija

Predsjednik Skupštine opštine Mrkonjić Grad Stevica Eremija podsjetio je da su Mrkonjićani 1996. godine, kada su se poslije izbjeglištva vratili na svoja ognjištva, zatekli spaljene domove i uništene fabrike, a najbolnije od svega je bilo otkrivanje masovne grobnice najveće u Republici Srpskoj.

“Niko za zločine nije odgovarao, al` mi ćemo se i dalje sjećati naših poginulih boraca i civila. Mi čekamo pravdu”, rekao je Eremija.

Predsjednik opštinske organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Zdravko Karać, koji je u masovnoj grobnici pronašao brata i majku od supruge, istakao je da su prizori koje su zatekli prije 25 godina bili stravični.

“Tog 1. aprila ništa nam nije išlo na ruku, vrijeme loše, a situacija stravična, grobnica prepuna vode i blata. Neki su poginuli ratujući, pa su ih tu zakopali, a smatram da su sve one koje su žive uhvatili zvjerski mučili i ubili”, prisjetio se Karać.

Bez obzira što i nakon ovoliko vremena niko nije odgovarao za te zločine, on ipak vjeruje u pravdu.

“Šta reći poslije 25 godine, ponavljamo istu priču, ali vjerujem da će to na kraju biti procesuirano i da će pravda stići. Mislim da se zločinci ne procesuiraju zato što nema dovoljno volje sa svih strana”, dodao je Karać.

S druge strane, ima i onih koji vjeruju da će zločini počinjeni u Mrkonjić Gradu ostati zaboravljeni i da nikad neće ugledati lice pravde. Ljubinka Kreka je izgubila volju i ne vjeruje da će doći do toga da neko od odgovornih i odgovara za nedjela koja su se dogodila u toj maloj opštini.

“Brat mi je pronađen mrtav na Bunarevima, a supruga sam pronašla 1. aprila 1996. u masovnoj grobnici. Iste godine sam 29. marta dobila sina, beba u kući, a sahrana s druge strane. Teško je i bolno sjećanje, to se nikad ne može zaboraviti”, rekla je Kreka.

Tokom agresije Hrvatske vojske i Petog korpusa tzv. Armije BiH na 13 zapadnokrajiških opština Republike Srpske u septembru i oktobru 1995. godine, sa ognjišta je protjerano više od 120.000 Srba.

Nakon što je Republika Srpska ponovo preuzela područje Mrkonjić Grada, u pravoslavnom groblju pronađena je najveća masovna grobnica iz koje su ekshumirana tijela 81 civila, od kojih deset žena, 97 pripadnika Vojske Republike Srpske i tri pripadnika MUP-a. Najstarija žrtva je imala 90 godina, a najmlađa samo sedam.

Ekshumacija tijela iz masovne grobnice počela je 1. aprila 1996. godine, a nalazi patologa pokazali su da su sve žrtve na zvjerski način mučene i ubijene.

Na području opštine Mrkonjić Grad u manjim grobnicama pronađeno je još 176 tijela. Iako su počinioci poznate, za ove strašne zločine još niko nije odgovarao.